Σαν σήμερα 1 Αυγούστου...

01/08/1819

Γεννιέται ο Αμερικανός συγγραφέας Χέρμαν Μέλβιλ, δημιουργός του «Μόμπι Ντικ».

01/08/1831

Σε μια από τις πολλές ενδοαστικές συγκρούσεις για την εξουσία στο υπό σύσταση ανεξάρτητο ελληνικό αστικό...
κράτος, ο Μιαούλης (των «Συνταγματικών»), στριμωγμένος από τους Ρώσους και τις κυβερνητικές δυνάμεις του Καποδίστρια, καταστρέφει στον Πόρο τον ελληνικό στόλο.

01/08/1914

Αρχίζει ο Α’ Παγκόσμιος ιμπεριαλιστικός Πόλεμος. Αφορμή για την έκρηξη του πολέμου υπήρξε η δολοφονία του αρχιδούκα της Αυστροουγγαρίας Φραγκίσκου - Φερδινάνδου και της γυναίκας του από έναν Σέρβο εθνικιστή στις 28 Ιούνη 1914. Στη Σερβία στάλθηκε τελεσίγραφο, σύμφωνα με το οποίο η Αυστρία θεωρούσε απολύτως υπεύθυνη τη Σερβία και έθετε εντελώς απαράδεκτους όρους. Στη συνέχεια και χωρίς να λάβει υπόψη της την απάντηση της Σερβίας, κήρυξε πόλεμο εναντίον της, στις 28 Ιούλη 1914. Η δολοφονία του αρχιδούκα της Αυστροουγγαρίας δεν ήταν βεβαίως παρά το πρόσχημα του πολέμου, που ήταν αποτέλεσμα των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων και έγινε για την ιμπεριαλιστική αναδιανομή του κόσμου, τον έλεγχο των πρώτων υλών και των αγορών, κοκ.
Την 1η Αυγούστου η Γερμανία κηρύσσει τον πόλεμο στη Ρωσία και σε πολύ λίγο χρόνο οι εμπόλεμοι αυξάνονται και οι συγκρούσεις γενικεύονται. Ακολούθως, σχηματίστηκαν οι εξής ιμπεριαλιστικοί συνασπισμοί: Ο συνασπισμός της «Τριπλής Συμμαχίας», στον οποίο ανήκαν η Γερμανία, η Αυστροουγγαρία, η Βουλγαρία και η Τουρκία και ο συνασπισμός της «Αντάντ», στον οποίον ανήκαν η Γαλλία, η Αγγλία, η Ρωσία, η Σερβία, το Μαυροβούνιο, η Ιαπωνία, το Βέλγιο, η Ιταλία, η Πορτογαλία, η Ρουμανία, η Ελλάδα, η Κίνα και οι ΗΠΑ (συνολικά στον πόλεμο μετείχαν με τον έναν ή τον άλλο συνασπισμό 38 χώρες).
Επρόκειτο για τη μεγαλύτερη ανθρωποσφαγή έως τότε, με 16 εκατομμύρια νεκρούς και 20 εκατομμύρια τραυματίες.

01/08/1919

Ύστερα από 133 μέρες σκληρών μαχών κατά της ιμπεριαλιστικής επέμβασης και της ντόπιας αντεπανάστασης η Σοβιετική Δημοκρατία της Ουγγαρίας καταλύεται.

01/08/1920

Η Λευκορωσία ανακηρύσσεται ανεξάρτητη Σοσιαλιστική Σοβιετική Δημοκρατία.

01/08/1921

Ο «Ριζοσπάστης» εκδίδεται με τον υπότιτλο «Όργανο του Σοσιαλιστικού Κόμματος και της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδας».

01/08/1927

Οι κομμουνιστές της Κίνας πραγματοποιούν την πρώτη μεγάλη μάχη και πετυχαίνουν την πρώτη μεγάλη νίκη στον εμφύλιο πόλεμο κατά των αστών εθνικιστών («Κουομιντάνγκ»). Η 1η Αυγούστου θεωρείται έκτοτε και ως η επέτειος ίδρυσης του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού της Κίνας.

01/08/1929

Παρά τα τρομοκρατικά μέτρα της κυβέρνησης Βενιζέλου πραγματοποιούνται μια σειρά εκδηλώσεις στην Θεσσαλονίκη, την Αλεξανδρούπολη, την Κέρκυρα, τη Λάρισα, το Ηράκλειο, κ.α. κατά του Ιδιωνύμου και κατά του πολέμου. Η αστυνομία απαντά με αθρόες συλλήψεις (75 φυλακίζονται στις φυλακές Συγγρού, όπου μετά από απεργία πείνας, η κυβέρνηση αναγκάζεται να τους αφήσει).

01/08/1936

Ο Σοσιαλιστής Πρωθυπουργός της κυβέρνησης του Λαϊκού Μετώπου στη Γαλλία Λ. Μπλουμ ανακοινώνει πως η χώρα του θα παρέμενε ουδέτερη απέναντι στον Ισπανικό Εμφύλιο.
Αυτός που επλήγη βεβαίως ουσιαστικά από αυτή την κίνηση δεν ήταν παρά η «αδερφή» κυβέρνηση του Λαϊκού Μετώπου στη Δημοκρατική Ισπανία, στην οποία απαγορεύτηκε η εξαγωγή όπλων, την ίδια στιγμή που οι δυνάμεις του Φράνκο είχαν την αμέριστη υποστήριξη της φασιστικής Ιταλίας και ναζιστικής Γερμανίας (αλλά και μιας σειράς μονοπωλιακών ομίλων «δημοκρατικών» χωρών).

01/08/1943

Αρχίζει τη λειτουργία της στο Περτούλι Θεσσαλίας η Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών του ΕΛΑΣ. Από τη σχολή αυτή αποφοίτησαν συνολικά έως την απελευθέρωση 1.260 ανθυπολοχαγοί του ΕΛΑΣ.

01/08/1944

Στις 1-2 Σεπτεμβρίου συνέρχεται στο Νεοχώρι Ευρυτανίας η Πανελλαδική Σύσκεψη του ΕΑΜ. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δίνονται στους αντιπροσώπους, η συνολική δύναμη των εθνικοαπελευθερωτικών οργανώσεων (ΕΑΜ, Εργατικό ΕΑΜ, ΕΠΟΝ, Εθνική Αλληλεγγύη, κλπ.) καταγράφεται ως εξής: Αθήνα-Πειραιάς 250.000, Πελοπόννησος 300.000, Κεντρική & Δυτική Μακεδονία 450.000, Θεσσαλία 280.000, Ήπειρος 70.000, Στερεά-Εύβοια 170.000. Σύνολο: 1.520.000.

01/08/1951

Ανακοινώνεται επίσημα η ίδρυση της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς (ΕΔΑ).Το πρακτικό της ίδρυσης της ΕΔΑ συνυπέγραψαν ο Δημοκρατικός Συναγερμός, το Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδος, το κόμμα των Αριστερών Φιλελεύθερων (το οποίο και αποχώρησε από την ΕΔΑ το Δεκέμβρη του 1951), το Δημοκρατικό Ριζοσπαστικό Κόμμα. Λίγες μέρες αργότερα ανακοίνωσαν τη συμμετοχή τους η Ενωσις Δημοκρατικών Αριστερών και η Δημοκρατική Ενωσις. Δίχως να φαίνεται επίσημα, το πρακτικό της ίδρυσης της ΕΔΑ συνυπέγραφε και το Αγροτικό Κόμμα Ελλάδας που από το 1947 είχε κηρυχτεί παράνομο όπως και το ΚΚΕ.
Σχετικά με την ίδρυση της ΕΔΑ, ο Β΄ Τόμος του Δοκιμίου Ιστορίας του ΚΚΕ εκτιμά: «Η επιλογή του ΚΚΕ για τη δημιουργία της ΕΔΑ ήταν λαθεμένη, γιατί αποτελούσε σχήμα συμμαχίας πολιτικών δυνάμεων και όχι κοινωνικοπολιτικό μέτωπο πάλης. Η δημιουργία της αντανακλούσε δύο σημαντικά προβλήματα στην πολιτική του ΚΚΕ: 1. Τη λαθεμένη προγραμματική αντίληψη του Κόμματος που ακολουθούσε τη λογική των σταδίων και διαχώριζε το πρόγραμμα σε μίνιμουμ και μάξιμουμ, αντίληψη από την οποία απέρρεε και η λαθεμένη πολιτική συμμαχιών. 2. Την επίδραση των προβλημάτων στρατηγικής στην επεξεργασία και πρακτική για το συνδυασμό της παράνομης και της νόμιμης δουλειάς, έτσι ώστε η αυτοτελής οργάνωση και φυσιογνωμία του Κόμματος να εκφράζεται σε κάθε περίπτωση στο κίνημα, σε όλες τις μορφές της ταξικής πάλης.
Μέρος αυτής της πάλης είναι και να διεκδικεί το Κόμμα την ανοιχτή δημόσια αναγνώριση της δράσης του, ανεξάρτητα από το αν έχει νομιμοποιηθεί από το αστικό κράτος»

01/08/1973

Πεθαίνει ο παλαίμαχος κομμουνιστής και Πρόεδρος της Γερμανικής Λαοκρατικής Δημοκρατίας Βάλτερ Ούλμπριχτ. 

01/08/1973

Αυτοκτονεί στο Σουργκούτ της Σιβηρίας ο Νίκος Ζαχαριάδης. Στο τελευταίο γράμμα της ζωή του, προς την καθοδήγηση του ΚΚΕ, ο Ν. Ζαχαριάδης θα υπογραμμίζει: «Στη ζωή μου, έκανα πολλά λάθη και στραβά. Ο αναμάρτητος πρώτος το λίθο βαλέτω. Ομως με κατηγόρησαν ότι πρόδωσα το ΚΚΕ και τον αγώνα και με διέγραψαν απ' το κόμμα... Το ΚΚΕ ήταν και παραμένει το κόμμα μου και κανένας δεν μπορεί να το χτυπήσει και να το λερώσει χρησιμοποιώντας το όνομά μου... Με το ΚΚΕ δεν είχα ούτε έχω ανοιχτούς λογαριασμούς. Ούτε μπορούσα ποτέ να 'χω».
Η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του Κόμματος τον Ιούλιο του 2011, εκτιμώντας συνολικά και σε βάθος την πορεία και την προσφορά του Ν. Ζαχαριάδη (στα πλαίσια της συγγραφής του Β’ Τόμου του Δοκιμίου Ιστορίας του ΚΚΕ), ακύρωσε όλες τις προηγούμενες αποφάσεις της 6ης και της 7ης Ολομέλειας (1956 και 1957) σε βάρος του, καθώς και τα πορίσματα του 1964 και του 1967, ενώ αποφάσισε την πλήρη αποκατάστασή του στο ΚΚΕ.
Μεταξύ άλλων εκτιμήθηκε πως «η καθαίρεση του Ν. Ζαχαριάδη και η διαγραφή του ήταν πράξεις άδικες. Η κατηγορία εναντίον του, για συνεργασία με τον εχθρό ήταν πράξη συκοφαντική, ενώ οι κατηγορίες για καλλιέργεια της προσωπολατρίας και για την εγκαθίδρυση στο ΚΚΕ ανώμαλου εσωκομματικού καθεστώτος αποτελούσαν προπέτασμα καπνού και πρόσχημα για να περάσει στην πλειοψηφία των μελών της ΚΕ και του Κόμματος η δεξιά οπορτουνιστική στροφή…
Η παραπάνω αποτίμηση του Ν. Ζαχαριάδη ως ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ γίνεται ως στοιχείο κρίσης της ωριμότητας και ικανότητας του ΚΚΕ στην καθοδήγηση της ταξικής πάλης σε ιδιαίτερα οξυμένες συνθήκες. Ωστόσο δεν παραβλέπονται οι αρνητικές επιδράσεις της ιδεολογικής κατάστασης και των πολιτικών επιλογών του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος…
Ο Νίκος Ζαχαριάδης, Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ από το 1931-1935 και Γενικός Γραμματέας της έως το 1956, ήταν ηγέτης αφοσιωμένος στην υπόθεση της εργατικής τάξης, στον προλεταριακό διεθνισμό, στην πάλη για την κοινωνική απελευθέρωση.
Ηγήθηκε του Κόμματος σε συνθήκες σκληρής ταξικής πάλης, διώξεων, εκτελέσεων, δράσης των κρατικών εγχώριων και ξένων μυστικών υπηρεσιών κατά του ΚΚΕ, ακόμα και διάβρωσης των κομματικών του οργανώσεων στα χρόνια της δικτατορίας του Μεταξά.
Είχε σημαντική συμβολή στην ανάπτυξη του ΚΚΕ στα χρόνια 1931-1936, ενώ πρωτοστάτησε στη δημιουργία και στην ηρωική πάλη του ΔΣΕ (1946-1949), της κορυφαίας εκδήλωσης της ταξικής πάλης στην Ελλάδα κατά τον 20ό αιώνα. Εδειξε ακλόνητη επιμονή στην ανάγκη ύπαρξης και ενίσχυσης των παράνομων κομματικών οργανώσεων στα χρόνια 1949-1955, στο συνδυασμό της παράνομης με τη νόμιμη δράση.
Τον διέκριναν επαναστατική επαγρύπνηση, ταχύτητα στην ανάληψη πρωτοβουλιών, σθένος στην υπεράσπιση της γνώμης του. Ηταν λαϊκός ηγέτης, με διάθεση και πνεύμα ασυμβίβαστο, πρωτοπόρο και μαχητικό.
Ο Νίκος Ζαχαριάδης έζησε κρατούμενος στα κάτεργα της 4ης Αυγούστου από το 1936 μέχρι το 1941, όταν η ελληνική κυβέρνηση τον παρέδωσε στους Γερμανούς κατακτητές. Στη συνέχεια μεταφέρθηκε στην Γκεστάπο της Βιέννης και από εκεί στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Νταχάου, μέχρι το Μάη του 1945. Πέρασε την εννιάχρονη δοκιμασία αλύγιστος…».

01/08/1981

Πεθαίνει ο μαθηματικός Λεωνίδας Αλάογλου, που διατύπωσε και το ομώνυμο θεώρημα.

902